ফট’গ্ৰাফী… জীৱন আৰু জীৱিকা (অস্বিনী বৰকটকী)

ঠিক সেই সময়তে ভাৰতবৰ্ষত কেইবাজনো বৃটিছ আলোকচিত্ৰকৰে [১৮৪০] ফট’গ্ৰাফীৰ সৈতে পৰিচিত কৰাই৷ তেওঁলোকে ভাৰতৰ প্ৰাকৃতিক বুৰঞ্জীপ্ৰসিদ্ধ স্মৃতিসৌধ বিলাক ফট’গ্ৰাফী কৰিছিল আৰু ১৮৫৪ চনত তেতিয়া ব’ম্বেত আৰু ১৮৫৭ চনত কলিকতা আৰু মাদ্ৰাজত ফট’গ্ৰাফী চ’চাইটিৰ আৰম্ভ হয়৷ তেনেদৰে অসমলৈও বৃটিছ ফট’গ্ৰাফাৰ সকলৰ জৰিয়তে ফট’গ্ৰাফীৰ প্ৰবেশ হৈছিল যদিও একেবাৰে সঠিক আৰম্ভণি জনা নাযায়, অসমৰ এজন প্ৰখ্যাত আলোকচিত্ৰকৰ বৰ্তমান ৯০ বছৰত প্ৰবেশ কৰা তেজপুৰৰ শ্ৰীনলিনী বৰুৱাই তেখেতৰ জ্জ বছৰ বয়সতে ফট’গ্ৰাফীৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হোৱা বুলি কোৱা কথাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ১৯৩৮ চনত অসমত ফট’গ্ৰাফীয়ে এক স্থিতি লাভ কৰিছিল বুলি ধৰিব পাৰি৷ কিন্তু সেই সময়ত আৰু পাছৰ পৰ্য্যায়তো মুষ্টিমেয় দুই এজনে ফট’গ্ৰাফীৰ কলাত্মক দিশতোৰ চৰ্চা কৰিছিল যদিও গৰিষ্ট সংখ্যকৰ বাবে ই হৈ পৰিল জীৱিকাৰ অৱলম্বন, য’ত ফট’গ্ৰাফীৰ কলাত্মক দিশটো আওকাণ কৰি বাণিজ্যিক দিশটোৱে প্ৰাধান্য পালে আৰু তেওঁলোক সাধাৰণ মানুহৰ বাবে হৈ পৰিল কেমেৰামেন, আমাৰ সৰুকালত ফট’গ্ৰাফী মােন আছিল এটা ষ্টুডিঅ’ আৰু এজন কেমেৰামেন৷ ফট’গ্ৰাফীৰ প্ৰকৃত অৰ্থ হ’ল, ফট’ মানে হ’ল পোহৰ আৰু গ্ৰাফীমানে হ’ল অঁকা অৰ্থাৎ পোহৰৰ দ্বাৰা ছবি তৈয়াৰ কৰা এক পদ্ধতি আৰু ছবি মানেই চিত্ৰকলা৷ ৬৪ কলাৰ এক প্ৰধান ভাগ৷ সেই হিচাবে আলোকচিত্ৰকলা পৃথিৱীৰ নৱতম ৬৫ নং কলা অথবা চিত্ৰকলাৰ সৰু ভায়েক৷ গতিকে এই কলাৰ চৰ্চা বা সাধনা কৰাজানো এজন শিল্পী অৰ্থাৎ ফট’গ্ৰাফাৰ বা আলোক চিত্ৰ শিল্পী৷ কিন্তু অসমত প্ৰথম পৰ্য্যয়ত এই কলাক জীৱিকাৰ এক মাধ্যম হিচাবে বেছি গুৰুত্ব দিয়াৰ বাবে ইয়াৰ কলাৰ দিশটো গৌণ হৈ পৰিল আৰু আলোকচিত্ৰকাৰ সকল হৈ পৰিল সৰ্বসাধাৰণৰ বাবে কেমেৰা লৈ ফুৰা একোজন টেকনিচিয়ান অৰ্থাৎ কেমেৰামেন৷ কিন্তু ৯০ দশকৰ পাছৰ পৰা আগৰ এনালগ পদ্ধতিৰ সলনি ডিজিটেল পদ্ধতিৰ আগমন ঘটিল আৰু এই পৰিবৰ্তনত আগৰ ৰিলত কেমিকেল পদ্ধতি অৱলম্বন কৰি ফট’তোলাৰ সলনি এটা পোহৰ সংবেদি চেঞ্চৰত Image প্ৰতিফলন কৰাই তাক ডিজিটেল ৰূপ দিয়াৰ পদ্ধতি৷ আগৰ এচ এল আৰ কেমেৰাৰ পৰা ডিজিটেল এচ এল আৰলৈ পৰিৱৰ্তন আৰু লগতে আগৰ ডাৰ্কৰুমত ফট’ প্ৰকাশ কৰাৰ প্ৰদ্ধতিৰ সলনি কম্পিউটাৰত ফট’খন উন্নত মানদণ্ডৰ বাবে কাৰ্য্য কৰাৰ পদ্ধতি৷ ঠিক ২০০০ চনৰ পাছতেই চ’চিয়েল মিডিয়া যেনে ফেচবুক ইত্যাদিৰ আগমনে ফট’গ্ৰাফীৰ লগত জড়িত সকলৰ বাবে এক সুযোগ সৃষ্টি কৰিলে আৰু অসমত এক জনপ্ৰিয় কলা হিচাবে প্ৰতিষ্ঠিত হৈ পৰিল৷ এক কথাত ক’বলৈ গ’লে নতুন পুৰণি সকলো আলোক চিত্ৰকৰৰ প্ৰতিভা বিকাশৰ এক প্লেটফৰ্ম বা সদায় হৈ থকা এক আলোকচিত্ৰৰ প্ৰদৰ্শনী৷ আগতে নিউজপেপাৰ, মাত্ৰ কেইখনমান আলোচনী আৰু যথেষ্ট খৰছী প্ৰদৰ্শনী পাতি মানুহক নিজৰ প্ৰতিভা প্ৰকাশ কৰাৰ বাহিৰে গত্যন্তৰ নাছিল৷ কিন্তু চ’চিয়েল মিডিয়াৰ দ্ৰুত সম্প্ৰসাৰণ আৰু আগৰ কেমিকেল পদ্ধতিতকৈ প্ৰাৰ্থমিক পৰ্য্যয়ত সহজ৷ ডিজিটেল পদ্ধতিৰ আগমনে এক গৰিষ্ঠ সংখ্যক মানুহক ফট’গ্ৰাফীৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত কৰি তুলিলে৷ লগতে বিভিন্ন জিলাত গঢ় লোৱা ফট’গ্ৰাফীৰ সংগঠন সমূহৰ লগতে কেইবাখনো ফট’গ্ৰাফীৰ শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠানে এই আন্দোলনক যথেষ্ট অগ্ৰগতি প্ৰদান কৰালে৷ লগতে কেন’ন, নিক’ন, ছ’নী, ফুজিফিল্ম ইত্যাদি৷ প্ৰতিষ্ঠিত কেমেৰা নিৰ্মাণ প্ৰতিষ্ঠানে বিভিন্ন কৰ্মশালাৰে ইয়াক জীপাল কৰি তুলিলে৷ বৰ্তমান ইণ্টাৰনেটে সমগ্ৰ পৃথিৱীক এক গ্ল’বেল ভিলেজ কৰি গঢ়ি তুলিছে৷ নৱপ্ৰজন্মই দেশ বিদেশৰ প্ৰখ্যাত আলোকচিত্ৰকৰ সকলৰ শিল্পৰ আৰু কাৰ্য্যপদ্ধতি সম্পৰ্কে অৱগত৷ নৱপ্ৰজন্মৰ গৰিষ্ঠসংখ্যকে ইয়াৰ বাণিজ্যিক সম্ভাৱনীয়তাক প্ৰমাণ কৰিছে আৰু ইয়াৰ কলাৰ দিশটোকো আওকান নকৰি৷ আজিৰ প্ৰজন্মই সেইবাবে কেমেৰামেন শব্দটো বেয়া পাই, যি শব্দত এজন শিল্পীৰ কলা জড়িত নাথাকে ফট’গ্ৰাফীৰ এই সাধক সকলক প্ৰকৃতাৰ্থত একোজন শিল্পী যাৰ প্ৰতি কেমেৰামেন শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা অনুচিত৷ বেংগলীত ছবি তোলা মানে ফট’গ্ৰাফী আৰু ছবি অঁকা মানে পেইটিং, মূল বিষয়বস্তু ছবি অৰ্থাৎ পেইটিং, চিত্ৰকলা যি ৬৪ কলাৰ এক মূল ভাগ৷ এটা সময় আছিল অভিভাৱক সকল আছিল ফট’গ্ৰাফীৰ প্ৰতি যথেষ্ট সংকীৰ্ণ মনৰ৷ কেমেৰামেন হৈ কি কৰিবি জাতীয় এক ধাৰণা৷ কিন্তু বৰ্তমান অভিভাৱক সকল আগৰ তুলনাত যথেষ্ট সচেতন৷ বৰ্তমান ক’ব পাৰি অসমত ফট’গ্ৰাফীৰ এক নৱজাগৰণৰ সৃষ্টি হৈছে৷ এই লেখাত ফট’গ্ৰাফীৰ কোন কোন বিভাগত উপাৰ্জনৰ লগতে স্ব-নিয়োজনৰ সম্ভাৱনা কিমান তাৰ এক আলোচনা আগবঢ়োৱা হ’ল৷ ৱাইল্ডলাইফ ফট’গ্ৰাফী–যি সকলৰ বন্য জীৱনৰ স্মৃতি যথেষ্ট কৌতুহল, ভালপোৱা বা যিসকল প্ৰাণীবিদ্যাৰ গৱেষক ছাত্ৰ তেওঁলোকৰ বাবে এই ৱাইল্ডলাইফ ফট’গ্ৰাফী মানে এখন দীঘল লেঞ্চ কিনি, কাজিৰঙাৰ টুৰিষ্ট জীপত উঠি, কেমফেক্স পিন্ধি, অভিজ্ঞ ফৰেষ্ট গাৰ্ডৰ সহায়ত বছেৰেকত দুবাৰ উধাই সুধাই চৰাই, জন্তুৰ ফট’ তুলি চ’চিয়েল মিডিয়াত আপলড কৰা নহয়৷ ৱাইল্ডলাইফ ফট’গ্ৰাফী এক কঠোৰ সাধনা৷ এক গৱেষণা৷ অসমৰ বাহিৰত লাহে লাহে ঠন ধৰি উঠিছে যদিও বৰ্তমানেও অসমত ইয়াক পেচা হিচাবে ল’ব পৰা পৰিৱেশ চালুকীয়া অৱস্থাতে আছে৷ কিন্তু ভৱিষ্যত অত্যন্ত উজ্বল৷ যথেষ্ট কষ্টেৰে নিজা এক সুনাম অৰ্জাৰ পাছত বন বিভাগ, বন্য প্ৰাণী বা বন সংৰক্ষণৰ বিভিন্ন এন, জি অ’, বন্যজীৱন সম্পৰ্কীয় আলোচনী, প্ৰাণীবিদ্যৰ গৱেষক, ছাত্ৰ বা ৱাইল্ডলাইফ ফট’গ্ৰাফীৰ প্ৰশিক্ষক বা গাইড হৈও ৱাইল্ড লাইফ ফট’গ্ৰাফীৰ পৰা উপাৰ্জন পাব পৰা যায়৷ ৱাইল্ড লাইফ ফট’গ্ৰাফীৰ এক বিভাগ বাৰ্ড ফট’গ্ৰাফী৷ ইয়াৰ এক সংগঠিত ৰূপ বৰ্তমান অসমত দেখা গৈছে কাৰণ অসমত কেইবাখনো বিখ্যাত পক্ষী অভয়াৰণ্য, বিখ্যাত জলাশয়, কাষৰীয়া অৰুণাচল প্ৰদেশত কিছুমান দুৰ্বল প্ৰজাতিৰ চৰাই অৱস্থিতিৰে কিছু কিছু আকৰ্ষণীয় স্থান৷ বৰ্তমান এই বাৰ্ড ফট’গ্ৰাফীৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াক পেচা হিচাবে ল’ব পৰা পৰিৱেশৰ সূচনা হৈছে৷