ভাদ মাহ আৰু বাৰেঘৰ সত্ৰ (ইন্দু ভূষণ মহন্ত)

পাঠশালাত পঢ়া এটা কবিতাত বছৰৰ বাৰ মাহৰ ৰসাল বৰ্ণনাৰ কথা মনত পৰিছে; যথা–

‘‘বছৰৰ বাৰ মাহ শুনা ল’ৰাহঁত৷

বছৰৰ প্ৰথম মাহ বিহু বহাগৰ৷৷

খেতি বাতি ভৰপক আম কঁঠালৰ৷

ভাদত জানিবা তিথি মহাপুৰুষৰ৷৷

মনত থকাৰে পৰা ভাদ মাহটো সমাজে পবিত্ৰ জ্ঞান কৰা দেখি আহিছো৷ ই পূণ্য অৰ্জনৰ মাহ৷ ই সৌৰ বছৰৰ পঞ্চম মাহ৷ ই বৰ্ষাৰ শেষ আৰু শৰতৰ আগমনৰ মাহ৷ এই মাহত শ্ৰীকৃষ্ণৰ ঝুলন যাত্ৰা, ৰক্ষাবন্ধন, গণেশ পূজা, ঘট্‌–পঞ্চমী আদি ব্ৰত পালন কৰা হয়৷ শ্ৰীকৃষ্ণৰ জন্মোৎসৱ, নন্দোৎসৱ, বিশ্বকৰ্মা পূজা, চাহ জনগোষ্ঠীৰ কৰম পূজা আদি এই মাহতে অনুষ্ঠিত হয়৷ সেইবাবেই এই মাহটো পূণ্য অৰ্জনৰ মাহ বুলি গণ্য কৰি পবিত্ৰ ভাদ মাহ বুলি বিশ্বাস কৰি আহিছে৷

এই মাহত অসমৰ সত্ৰসমূহ, থান সত্ৰসমূহ, গাঁও, নগৰ–চহৰৰ ৰাজহুৱা নামঘৰ সমূহত মাহজোৰা নাম–প্ৰসঙ্গ সমূহত প্ৰতিঘৰেই জড়িত হোৱাৰ উপৰিও প্ৰবাসী অসমীয়াসকলেও পাৰিলে আহি এভাগি সেৱা আগবঢ়াই মনোকামনা পূৰণ কৰে৷ গুৰু তিথি দুভাগ; জন্মাষ্টমী, নন্দোৎসৱ, আদিৰ লগত সঙ্গতি ৰাখি পাল নাম, ভাওনা, নন্দোৎসৱ আৰু মতা পাচতি–মাইকী পচতি (বোকা ভাওনা) আদি অনুস্থিত কৰা হয়৷

মাধৱ মহাপুৰুষৰ, তেখেতৰ পিছৰজন আজ্ঞাপৰ তৃতীয় মহাপুৰুষ ভৱানীপুৰৰ কালঝাৰ সত্ৰৰ গোপাল (আতা–পুৰুষ) (লোকে কাল সংহতি প্ৰৱৰ্তক বুলি কয়) দেৱৰ আজ্ঞাপৰ এখন সত্ৰ হ’ল চলিহা বাৰেঘৰ সত্ৰ৷ প্ৰথমে শ্ৰীশ্ৰী কৃষ্ণদেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰে টিংখাঙৰ ওচৰৰ বুঢ়ীদিহিং নদীৰ পাৰত৷ তেখেত বৈকুণ্ঠগামী হোৱাৰ পাচত বৰপুত্ৰ শ্ৰীশ্ৰী সূদৰ্শন দেৱ সেই সত্ৰৰ সত্ৰাধিকাৰ হয়৷

স্বৰ্গদেৱ গদাধৰ সিংহৰ দিনত বৈষ্ণৱ নিৰ্য্যাতন হয়৷ সকলো সত্ৰৰ গুৰু সকলক ধৰাই আনি বৈষ্ণৱ ধৰ্ম ত্যাগ কৰি শাক্ত ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিবলৈ কয়, নহ’লে মৃত্যুদণ্ড অনিবাৰ্য্য৷ বাৰেঘৰ সত্ৰ আৰু কাল সংহতিৰ কেইবাখন সত্ৰৰ গুৰু আৰু তিনিজন মান ভকতৰ বাদে বাকী সকলে শাক্ত ধৰ্ম মানিম বুলি ৰজাৰ মৃত্যুদণ্ডৰ পৰা ৰেহাই পালে৷ কিন্তু উক্ত সত্ৰৰ গুৰুসকলে প্ৰাণ গ’লেও স্ব–বৈষ্ণৱ ধৰ্ম ত্যাগ নকৰো বুলি শ্বহীদ হ’ল৷ তেখেত সকল হ’ল– (ক) বাংশবাৰী– হৰিধন, (খ) জাগীৰ– জগবন্দন, (গ) চেঁচামুখৰ– ব্ৰহ্মানন্দ আৰু সহদেৱ, (ঘ) মৈৰাম’ৰাৰ– জয়দেৱ, ৰাস আৰু গোবিন্দ, (ঙ) বুধবাৰীৰ– বিজয়ানন্দ আৰু পুত্ৰ (চ) বাৰেঘৰৰ– সূদৰীশন, (ছ) ন–মাটিৰ– বিনন্দ শ্যাম, (জ) সৌকাজান– কেশৱ আৰু (ঝ) লেংদিৰ– ৰতিকান্ত৷