মে-ডাম-মে-ফী (ডা দয়ানন্দ বৰগোহাঞি)

পৃথিৱীৰ প্ৰত্যেক সভ্য জাতিয়েই নিজৰ পূৰ্ব-পুৰুষক স্মৰণ কৰে আৰু বিভিন্ন প্ৰণালীৰে পূজা-অৰ্চনা স্মৰণৰ যোগেদি আশিস¸ লয়৷ মে-স্মৃতি তৰ্পণ, ডাম-মৃতক, মে-স্মৃতি তৰ্পণ, ফী-দেৱতা অৰ্থাৎ মৃতক আৰু ফী সকলৰ স্মৃতিত অৰ্পণ৷ তাই-আহোম সকলৰ বিশ্বাস যে কোনো লোকৰ মৃত্যুৰ পিছত যথা নিয়মেৰে সৎকাৰ আৰু সকামাদি কৰাৰ পিছত তেওঁলোকে ফী (দেৱতা)হৈ স্বৰ্গত বাস কৰে৷ স্বৰ্গত তেওঁলোকে আগতে ফী হোৱা সকলক লগ পায়গৈ আৰু পৃথিৱীত মানুহৰূপে থাকোঁতে যেনেদৰে বংশ পৰিয়ালৰ স্থান তেনে স্থান প্ৰাপ্ত হয়৷ তাই-আহোম সকলৰ মতে তেওঁলোকে স্বৰ্গতো নীতি-নিয়মৰ মাজেদি সমাজ পাতি বসবাস কৰে৷ বংশ-পৰিয়ালৰ মৰ্যাদা অনুসৰি তেওঁলোকৰ মৈদামবোৰো সৰু-ডাঙৰ কৰি তৈয়াৰ কৰা হয়৷ সেয়েহে, চৰাইদেউত থকা আহোম স্বৰ্গদেউ সকলৰ মৈদামবোৰো একাদিক্ৰমে সজোৱা হৈছিল৷ ফুলেশ্বৰী কুঁৱৰীৰ দিনৰে পৰা কেইবাজনো স্বৰ্গদেউক দাহ কৰাৰ ব্যৱস্থা হৈছিল যদিও স্মৃতি ৰক্ষা কৰি মৈদাম বন্ধোৱা হৈছিল৷ আনকি ফুলেশ্বৰী কুঁৱৰীৰো মৈদাম বন্ধোৱা হৈছিল৷ সম্প্ৰতি চৰাইদেউ বাগানৰ পৰিচালকৰ বঙলাও ফুলেশ্বৰী কুঁৱৰীৰো মৈদামৰ কাষতে আছে৷
দক্ষিণ পূৱ এছিয়াত বসবাস কৰি থকা অন্যান্য তাই সকলৰ মাজতো অসমৰ তাই সকলৰ দৰে থকা বিশ্বাস প্ৰচলিত হৈ আছে৷ ভিয়েটনামৰ উত্তৰ দিশত বসবাস কৰা (Red River)ৰ পাৰৰ তাই থাও (White Tai, ফৰাচী ভাষাত Blanc) সযতনে ৰক্ষা কৰি আহিছে৷ তাই ডেঙ্‌ (Red Tai) সকলেও এনে নীতি ধৰি ৰাখিছে৷ ভিয়েতনামৰ তাই থো (Tho) সকলেও তেওঁলোকৰ পূৰ্ব-পুৰুষৰ মৈদামবোৰ অতি সযতনে ৰক্ষা কৰিছে আৰু মৈদাম দিয়াৰ তৃতীয় দিনাই সকাম (তিলানী) পাতি মৃতক সকলক বিদায় দিয়ে৷ অসমৰ তাই-আহোমসকলেও (যি সকলে এতিয়াও মৈদাম দিয়ে) তৃতীয় দিনাই তেল-পানী চুই অশুচি গুচায়৷
দক্ষিণ চীনৰ কোৱাংচিং প্ৰদেশত বাস কৰা তাইসকলৰ মাজতো এনে প্ৰথা প্ৰচলিত আৰু মৈদামত পূৰ্ব-পুৰুষসকলৰ বাবে পূজা-সেৱা আগবঢ়ায়৷ ভিয়েটনামৰ তাই দাম (Red Tai) সকলৰ পূজাৰী সকলক দৰে ম’ (MAW) বুলি সম্বোধন কৰে৷ এনেদৰে আলোচনা কৰিলে দেখা যায় যে নিৰ্দিষ্ট সময়ত পুলিত পুথাও সকলৰ উদ্দেশ্যে পূজা-পাতল আগবঢ়াই স্মৰণ কৰি আশীৰ্বাদ লোৱাটো কেৱল আহোম সকলৰেই নহয়- ই সমগ্ৰ তাই জাতিৰ লোকৰেই প্ৰাচীন-প্ৰচলিত প্ৰথা৷ সেয়েহে, জাতিৰ পূৰ্বপুৰুষসকলক নিৰ্দিষ্ট সময়ত সামূহিকভাৱে স্মৰণ কৰাটো এক পবিত্ৰ ধৰ্মীয় পৰম্পৰা যাৰ যোগেদি অতীতক স্মৰণ কৰাই নহয় তাৰ যোগেদি মানসিক শক্তি আহৰণ কৰি জীৱন সংগ্ৰামৰ যুদ্ধত অনুপ্ৰেৰণা লাভ কৰে৷ উল্লেখযোগ্য যে মে-ডাম-মে-ফী তাই-আহোমসকলৰ দ্বাৰা আয়োজন কৰা ধৰ্মীয় পৰম্পৰা হ’লেও পণ্ডিতৰ আহ্বানত সমগ্ৰ ৰাজ্যখনৰ বাসিন্দাসকলক আশীৰ্বাদ দি শান্তি বিৰাজ কৰিবলৈ প্ৰাৰ্থনা কৰা হয়৷