by Arup Kakoti

দিন আহে, দিন যায়, সময় বাগৰে তথাপি মধুৰ স্মৃতিবিলাকে অন্তৰত দোলা দি থাকে, সেই সাতোৰঙী ৰংবোৰে পাখি মেলি আহি আমনি কৰেহি৷ মনত নতুনকৈ ৰং সানে৷ প্ৰায় দুবছৰৰ আগৰ এনে এটা স্মৃতিয়ে মনটোক সজীৱ কৰি জীয়াই থকাৰ প্ৰেৰণা যোগায়৷ জীৱনৰ অভিজ্ঞতাৰ কিছুমান কথা বা দৃশ্যপটে এক অদ্ভূত ধৰণে মনৰ মণিকোঠত সজীৱ হৈ ৰেখাপাত কৰি থাকে৷
এইয়া পিক্নিকৰ বতৰ৷ ডিচেম্বৰ আৰু জানুৱাৰী মাহৰ দিনকেইটাত সঁচাকৈয়ে ফুৰাৰ বাবে মনবোৰ ব্যাকুল হৈ থাকে৷ এনেও মই ফুৰি খুবেই ভালপাঁও৷ ২০১৯ চনৰ কথা৷ মই ২০১৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহত মোৰ স্বামী আৰু একমাত্ৰ ল’ৰাটোৰ সৈতে চেন্নাইলৈ বুলি ওলালোঁ৷ উদ্দেশ্য ফুৰা যদিও লগতে সুবিধা মিলিলে নিজৰ নিজৰ স্বাস্থ্যবিলাকো এবাৰ এবাৰ চেকআপ কৰি অহা৷
ভাৰতৰ বিভিন্ন ঠাই ভ্ৰমণ কৰিছোঁ যদিও দক্ষিণ ভাৰতৰ চেন্নাইলৈ যোৱা হোৱা নাছিল৷ সৰুৰে পৰা চেন্নাইলৈ যাবলৈ প্ৰবল হাবিয়াস আছিল যদিও সুযোগ-সুবিধা মিলা নাছিল৷ এইবাৰ সৌভাগ্যক্ৰমে যোৱাৰ দিন, বাৰ মিলিলত মনটো আনন্দত নাচি উঠিল আৰু আমি ট্ৰেইনৰে যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লৈ নিৰ্দিষ্ট দিনটোত দেৰগাঁৱৰ পৰা মৰিয়নিলৈ আহি গন্তব্যস্থানলৈ বুলি চেন্নাই এক্সপ্ৰেছত উঠিলোহি৷ সেইদিনা ট্ৰেইন লেট নাছিল, সময়মতে আমাৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হ’ল৷ এই যাত্ৰাৰ সময়খিনিত স্কুল থকাৰ বাবে লগত ফুৰিবলৈ আনিব নোৱাৰা নাতি-নাতিনীকেইটালৈ বৰকৈ মনত পৰিল৷ লগতে ফুৰি ভালপোৱা মোৰ একমাত্ৰ ছোৱালীজনী (ঈশাণী) ব্যস্ততাৰ বাবে আহিব নোৱাৰাত মাজে মাজে মনটো দুখো লাগিল৷ সম্পূৰ্ণ তিনিদিন, দুই ৰাতিৰ পাছত আমাৰ গন্তব্যস্থান চেন্নাই পালোগৈ৷ ট্ৰেইনৰ পৰা নামিয়েই এখন টেক্সি ভাড়ালৈ লৈ আমি আগতেই ঠিক কৰি থোৱা হোটেলখন পালোগৈ৷ তাত ফ্ৰেছ হৈ কিছু সময় জিৰণি ল’লোঁ৷ চেন্নাইত তেতিয়াও খুবেই গৰম আছিল ৷ ল’ৰাটোৱে আমাৰ চেক্ আপৰ বাবে আগতীয়াকৈ ডাক্টৰৰ ওচৰত এপইণ্টমেণ্ট লৈ থৈছিল৷ পিছদিনা আমি পুৱাতেই চেন্নাইৰ এপ’ল’ হস্পিতালত মই আৰু মোৰ স্বামীৰ সম্পূৰ্ণ Body চেক্ আপ কৰোৱালোঁ৷ তাত ডাক্টৰ আৰু চিকিৎসাকৰ্মীসকলৰ ব্যৱহাৰত আমি মন্ত্ৰমুগ্ধ হৈ ৰ’লো৷ ইমান সুন্দৰ তেওঁলোকৰ ব্যৱহাৰ, সঁচাই শলাগিবলগীয়া৷ তাৰ মানুহবিলাক অত্যন্ত ভদ্ৰ, অমায়িক আৰু মৰমিয়াল৷ কিবা নজনা কথা থাকিলে খুব সুন্দৰকৈ বুজাই দিয়ে৷ সেইদিনা দুপৰীয়া আমি হস্পিতালৰ কেণ্টিনতে আহাৰ গ্ৰহণ কৰিলোঁ৷ ইমান সুন্দৰ পৰিৱেশ, খোৱা-বোৱাবোৰ বিৰাট হাইজেনিক৷ চেন্নাইত তেতিয়াও যথেষ্ট গৰম বাবে আমি ওলাই আহি ফলৰ ৰস পান কৰিলোঁ৷ চেন্নাইৰ বাসিন্দাসকলৰ ভদ্ৰতা আৰু নিয়মানুৱৰ্তিতা সঁচাই প্ৰশংসনীয়৷
এইয়া পিক্নিকৰ বতৰ৷ ডিচেম্বৰ আৰু জানুৱাৰী মাহৰ দিনকেইটাত সঁচাকৈয়ে ফুৰাৰ বাবে মনবোৰ ব্যাকুল হৈ থাকে৷ এনেও মই ফুৰি খুবেই ভালপাঁও৷ ২০১৯ চনৰ কথা৷ মই ২০১৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহত মোৰ স্বামী আৰু একমাত্ৰ ল’ৰাটোৰ সৈতে চেন্নাইলৈ বুলি ওলালোঁ৷ উদ্দেশ্য ফুৰা যদিও লগতে সুবিধা মিলিলে নিজৰ নিজৰ স্বাস্থ্যবিলাকো এবাৰ এবাৰ চেকআপ কৰি অহা৷
ভাৰতৰ বিভিন্ন ঠাই ভ্ৰমণ কৰিছোঁ যদিও দক্ষিণ ভাৰতৰ চেন্নাইলৈ যোৱা হোৱা নাছিল৷ সৰুৰে পৰা চেন্নাইলৈ যাবলৈ প্ৰবল হাবিয়াস আছিল যদিও সুযোগ-সুবিধা মিলা নাছিল৷ এইবাৰ সৌভাগ্যক্ৰমে যোৱাৰ দিন, বাৰ মিলিলত মনটো আনন্দত নাচি উঠিল আৰু আমি ট্ৰেইনৰে যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লৈ নিৰ্দিষ্ট দিনটোত দেৰগাঁৱৰ পৰা মৰিয়নিলৈ আহি গন্তব্যস্থানলৈ বুলি চেন্নাই এক্সপ্ৰেছত উঠিলোহি৷ সেইদিনা ট্ৰেইন লেট নাছিল, সময়মতে আমাৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হ’ল৷ এই যাত্ৰাৰ সময়খিনিত স্কুল থকাৰ বাবে লগত ফুৰিবলৈ আনিব নোৱাৰা নাতি-নাতিনীকেইটালৈ বৰকৈ মনত পৰিল৷ লগতে ফুৰি ভালপোৱা মোৰ একমাত্ৰ ছোৱালীজনী (ঈশাণী) ব্যস্ততাৰ বাবে আহিব নোৱাৰাত মাজে মাজে মনটো দুখো লাগিল৷ সম্পূৰ্ণ তিনিদিন, দুই ৰাতিৰ পাছত আমাৰ গন্তব্যস্থান চেন্নাই পালোগৈ৷ ট্ৰেইনৰ পৰা নামিয়েই এখন টেক্সি ভাড়ালৈ লৈ আমি আগতেই ঠিক কৰি থোৱা হোটেলখন পালোগৈ৷ তাত ফ্ৰেছ হৈ কিছু সময় জিৰণি ল’লোঁ৷ চেন্নাইত তেতিয়াও খুবেই গৰম আছিল ৷ ল’ৰাটোৱে আমাৰ চেক্ আপৰ বাবে আগতীয়াকৈ ডাক্টৰৰ ওচৰত এপইণ্টমেণ্ট লৈ থৈছিল৷ পিছদিনা আমি পুৱাতেই চেন্নাইৰ এপ’ল’ হস্পিতালত মই আৰু মোৰ স্বামীৰ সম্পূৰ্ণ Body চেক্ আপ কৰোৱালোঁ৷ তাত ডাক্টৰ আৰু চিকিৎসাকৰ্মীসকলৰ ব্যৱহাৰত আমি মন্ত্ৰমুগ্ধ হৈ ৰ’লো৷ ইমান সুন্দৰ তেওঁলোকৰ ব্যৱহাৰ, সঁচাই শলাগিবলগীয়া৷ তাৰ মানুহবিলাক অত্যন্ত ভদ্ৰ, অমায়িক আৰু মৰমিয়াল৷ কিবা নজনা কথা থাকিলে খুব সুন্দৰকৈ বুজাই দিয়ে৷ সেইদিনা দুপৰীয়া আমি হস্পিতালৰ কেণ্টিনতে আহাৰ গ্ৰহণ কৰিলোঁ৷ ইমান সুন্দৰ পৰিৱেশ, খোৱা-বোৱাবোৰ বিৰাট হাইজেনিক৷ চেন্নাইত তেতিয়াও যথেষ্ট গৰম বাবে আমি ওলাই আহি ফলৰ ৰস পান কৰিলোঁ৷ চেন্নাইৰ বাসিন্দাসকলৰ ভদ্ৰতা আৰু নিয়মানুৱৰ্তিতা সঁচাই প্ৰশংসনীয়৷

দুদিন সম্পূৰ্ণৰূপে চেন্নাই চোৱাৰ পাছত তৃতীয়দিনা আমি পুৱাতে পণ্ডিচেৰীলৈ গ’লোঁ৷ বিশাল সাগৰ পাৰৰ মনোমোহা পৰিৱেশ দেখি আমি অভিভূত হ’লোঁ৷ আমি তাত বিভিন্নজন দেশী-বিদেশী পৰ্যটকক লগ পালো৷ তেওঁলোকৰ লগতো আমাৰ ভাবৰ বিনিময় ঘটিল৷ আমি অসমৰ বুলি জানি নদী দ্বীপ মাজুলী আৰু কাজিৰঙাৰ বিষয়ে জানিবলৈ উদগ্ৰীৱ হৈ পৰিল৷ আমি তেওঁলোকৰ লগত ফটো উঠিলোঁ আৰু অসমলৈ আহিলে আমাক লগ কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিলে৷ তেওঁলোকক লগ পোৱা সেই মধুৰ মুহূৰ্তকেইটা আজিও মনত ৰৈ আছে৷ তাৰ পাছত আমি অৰবিন্দ আশ্ৰমলৈ যাত্ৰা কৰিলো৷ আশ্ৰমখনৰ নৈসৰ্গিক পৰিৱেশটো দেখা পাই আমাৰ মন ভৰি পৰিল৷ প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰে ভৰপূৰ আশ্ৰমখনৰ ভিতৰত সোমাই আমি মনত এক অনাবিল আনন্দ লভিলো৷ ইয়াৰ ভিতৰলৈ সোমাবলৈ শাৰী পাতিব লাগে৷ অথচ ইমান দীঘলীয়া শাৰী কিন্তু কাৰো মুখত কোনো শব্দ নাই, কোনো ক্লেশ নাই৷ সকলোৱে যেন দুখ-কষ্ট পাহৰি আশ্ৰমখনৰ এই নান্দনিক আৰু দৃষ্টিনন্দন সৌন্দৰ্যৰাশি উপভোগ কৰিছে৷ তেওঁলোকৰ নিয়মানুৱৰ্তিতা দেখি বৰ ভাল লাগিল৷ এই আশ্ৰমখনত কেইবাটাও ধুনীয়া ধুনীয়া মন্দিৰ আছে৷ প্ৰথমে আমি মাতৃ মন্দিৰলৈ গ’লো৷ চালে- চকুৰোৱা মন্দিৰৰ পৰিৱেশ৷ ইয়াৰ মন্দিৰবিলাকৰ চূড়াবিলাক ওখ ওখ৷ মন্দিৰৰ প্ৰাঙ্গণত বিভিন্ন ধুনীয়া ধুনীয়া ফুল ৰোৱা আছে৷ আটাইতকৈ ভাল লগা কথাটো হ’ল যে, এই মন্দিৰত অন্য চৰাইৰ দৰে ম’ৰা চৰাইবিলাক ঘূৰি ফুৰে৷ সেই নয়নাভিৰাম দৃশ্য আজিও চকুত ভাঁহি আছে৷ আমাৰ অসমত অভয়াৰণ্য বা চিৰিয়াখানাৰ বাহিৰে তেনেকৈ ম’ৰা চৰাই দেখা পোৱা নাযায়৷
চেন্নাইত আৰু এটা কথা দেখি বৰ ভাল লাগিল আৰু আচৰিতো হ’লোঁ৷ তাত ল’ৰা-ছোৱালীবিলাকে পঢ়াশালিলৈ যাওঁতে পিঠিত বেগ লৈ পদপথত খোজকাঢ়িহে যোৱা দেখিলোঁ৷ কিন্তু আমাৰ ইয়াৰ দৰে বাইকত উঠি কলেজলৈ যোৱা ল’ৰা-ছোৱালী সততে দেখি নাপালোঁ৷ তেওঁলোকৰ পোছাক-পৰি২৬দ বৰ মাৰ্জিত৷ ছোৱালীবোৰে চুৰিদাৰ পিন্ধে আৰু বেণী গাঁঠে, প্ৰায় ছোৱালীবোৰৰ চুলিবোৰ প্ৰায় ঘন, ক’লা আৰু দীঘল৷ অতি সাধাৰণভাৱে থাকে যদিও তেওঁলোকৰ কিবা এটা অসাধাৰণ আকৰ্ষণ শক্তি আছে৷ মাজে মাজে সন্ধিয়া সময়ত প্ৰায় বজাৰলৈ গ’লো, নাতিকেইটালৈ দুই-এপদ বস্তু কিনিলো৷ ভাবি ভাল লাগিল যদিও বেছিভাগ কথাই ইংৰাজী বা তেওঁলোকৰ ভাষাত বুজি পায় তথাপি কিন্তু ইয়াৰ ব্যৱসায়ীসকল গ্ৰাহকৰ প্ৰতি যথেষ্ট সচেতন আৰু অত্যন্ত বিনয়ী৷
চেন্নাইত আৰু এটা কথা দেখি বৰ ভাল লাগিল আৰু আচৰিতো হ’লোঁ৷ তাত ল’ৰা-ছোৱালীবিলাকে পঢ়াশালিলৈ যাওঁতে পিঠিত বেগ লৈ পদপথত খোজকাঢ়িহে যোৱা দেখিলোঁ৷ কিন্তু আমাৰ ইয়াৰ দৰে বাইকত উঠি কলেজলৈ যোৱা ল’ৰা-ছোৱালী সততে দেখি নাপালোঁ৷ তেওঁলোকৰ পোছাক-পৰি২৬দ বৰ মাৰ্জিত৷ ছোৱালীবোৰে চুৰিদাৰ পিন্ধে আৰু বেণী গাঁঠে, প্ৰায় ছোৱালীবোৰৰ চুলিবোৰ প্ৰায় ঘন, ক’লা আৰু দীঘল৷ অতি সাধাৰণভাৱে থাকে যদিও তেওঁলোকৰ কিবা এটা অসাধাৰণ আকৰ্ষণ শক্তি আছে৷ মাজে মাজে সন্ধিয়া সময়ত প্ৰায় বজাৰলৈ গ’লো, নাতিকেইটালৈ দুই-এপদ বস্তু কিনিলো৷ ভাবি ভাল লাগিল যদিও বেছিভাগ কথাই ইংৰাজী বা তেওঁলোকৰ ভাষাত বুজি পায় তথাপি কিন্তু ইয়াৰ ব্যৱসায়ীসকল গ্ৰাহকৰ প্ৰতি যথেষ্ট সচেতন আৰু অত্যন্ত বিনয়ী৷

ইতিমধ্যে আমাৰ ঘৰলৈ ঘূৰাৰ সময় হ’ল৷ মনটোত এক চেন্নাই ভ্ৰমণৰ সুন্দৰ অনুভৱ লৈ নিজৰ আপোন ঘৰকনলৈ আহিবলৈ ঠিক কৰিলোঁ৷ এইবাৰ কিন্তু প্লেনত ওভতাৰ সিদ্ধান্ত ল’লো৷ নিৰ্দিষ্ট সময়ত প্লেন এৰাৰ দুঘণ্টাৰ আগতে আমি আহি এয়াৰপৰ্ট পালোহি৷ নিৰ্দিষ্ট সময়ত প্লেন উৰিল৷ এফালে চেন্নাই এৰি অহাৰ দুখে যদিও অন্তৰত খুন্দিয়াইছে আনফালে কিন্তু ৰূপহী অসমভূমিৰ আপোন ঘৰখনৰ বুজাব নোৱাৰা টানে মনটোক উৎফুল্লিত কৰি তুলিছে৷ এইবোৰ ভাব-চিন্তাই অন্তৰত দোলা দি থাকোঁতেই আকাশমাৰ্গেৰে কেতিয়ানো আহি গুৱাহাটী এয়াৰপৰ্ট পালোহি গমেই নাপালে৷ প্ৰায় সন্ধিয়া প্ত-৪৫ বজাত গুৱাহাটী এয়াৰপৰ্টত নামিলোহি৷ তাৰ পৰা বাহিৰে বাহিৰে এখন টেক্সি লৈ গুৱাহাটীৰ জু-ৰোডত থকা বাইদেউৰ ঘৰ পালোহি৷ বহুত দিনৰ মূৰত আমাক পাই বাইদেউহঁতৰ মনত বহুত স্ফূৰ্তি৷ পিছদিনা পুৱাই পুনৰ ট্ৰেইনেৰে আহি দেৰগাঁওৰ বৰুৱাবামুণ গাঁৱৰ ষ্টেচনত নামিলোহি৷ তাৰ পৰা আহি সোমালোহি কেইবাদিনো আঁতৰি থকা এই আপোন ঘৰখনত৷ সঁচাকৈয়ে কেইবাদিনো বিৰতিৰ পিছত আপোন ঘৰখনৰ আপোন মানুহখিনিক পাই মনটো আনন্দত উথলি উঠিল৷
ফুৰা-চকা বা ভ্ৰমণে মানুহৰ মনলৈ এক অনাবিল আনন্দ আৰু তৃপ্তি আনে৷ অৱশ্যে বয়সভেদে আনন্দ আৰু তৃপ্তি বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে৷ তথাপিও কিন্তু সকলোৰে মনলৈ যে ভ্ৰমণে সুখ কঢ়িয়াই আনে সেয়া নিশ্চিত৷ বিশেষকৈ জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলে এই ভ্ৰমণৰ যোগেদি মনৰ হতাশা আঁতৰাই নিজকে আনন্দময় আৰু নিৰোগী শৰীৰৰ অধিকাৰী কৰি ৰাখিব পাৰে৷ গতিকে মাজে সময়ে বহুত দূৰলৈ নহ’লেও চমু ভ্ৰমণ কৰক আৰু নিজৰ দেহা-মন সুস্থ আৰু সবল কৰি ৰাখক৷
‘‘মিলিব ব্ৰজ, মিলিব শান্তি
ভ্ৰমণেহে আনিব
জীৱন মুক্ত৷’’
ফুৰা-চকা বা ভ্ৰমণে মানুহৰ মনলৈ এক অনাবিল আনন্দ আৰু তৃপ্তি আনে৷ অৱশ্যে বয়সভেদে আনন্দ আৰু তৃপ্তি বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে৷ তথাপিও কিন্তু সকলোৰে মনলৈ যে ভ্ৰমণে সুখ কঢ়িয়াই আনে সেয়া নিশ্চিত৷ বিশেষকৈ জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলে এই ভ্ৰমণৰ যোগেদি মনৰ হতাশা আঁতৰাই নিজকে আনন্দময় আৰু নিৰোগী শৰীৰৰ অধিকাৰী কৰি ৰাখিব পাৰে৷ গতিকে মাজে সময়ে বহুত দূৰলৈ নহ’লেও চমু ভ্ৰমণ কৰক আৰু নিজৰ দেহা-মন সুস্থ আৰু সবল কৰি ৰাখক৷
‘‘মিলিব ব্ৰজ, মিলিব শান্তি
ভ্ৰমণেহে আনিব
জীৱন মুক্ত৷’’