গীতাঞ্জলি বৰুৱা

আজি যিটো বিষয়ৰ ওপৰত লিখিব লৈছোঁ, এই বিষয়ে মোৰ জ্ঞান তেনেই নগণ্য৷ তথাপি বুকুত অলপ সাহস গোটাই নিজৰ ক্ষুদ্ৰ অনুভৱখিনি আগবঢ়াইছোঁ৷
স্বাধীনতা শব্দটোৰ প্ৰকৃত অৰ্থ পৰাধীন লোকসকলেহে ভালকৈ ব্যক্ত কৰিব পাৰিব৷ মোৰ এখন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰত জন্ম যদিও স্বাধীনতা দিৱস এদিনো উলহ–মালহেৰে উদযাপন কৰি নাপালোঁ৷ মোৰ সৰুকালৰ এটা কথাই মনত আছে, আমাৰ ভাড়াঘৰত প্ৰাপ্তবয়স্ক শিক্ষাৰ কাৰ্যালয় এটা আছিল তাৰে ৪ জন কৰ্মচাৰীৰ সৈতে বিষয়াজনে ৰাতিপুৱাই জাতীয় পতাকা উত্তোলন কৰে আৰু আমি সকলোৱে ৰাষ্ট্ৰীয় সংগীত পৰিবেশন কৰোঁ৷ তাৰপাছত সকলোৱে মিলি মিঠাই খাওঁ৷ পতাকাখন উত্তোলন কৰাৰ পাছত চোতালত পৰি ৰোৱা ফুলখিনি বুটলাও আন এটা স্ফুৰ্তি মোৰ৷ এইয়াই হৈছে মোৰ বাবে স্বাধীনতা দিৱস৷ এটা সময়ত কাৰ্যালয়টো আমাৰ ঘৰৰ পৰা গ’লগৈ তাৰ পাছত মোৰ বাবে ১৫আগষ্ট আৰু ২৬ জানুৱাৰী আমাৰ অসম ৰাজ্যখনৰ বাবে চাৰিওফালে বন্ধ মাথোঁ৷ যি দুই এঠাইত উদ্যাপন কৰে তাকো সম্পূৰ্ণ কটকটীয়া সুৰক্ষা বেষ্টনীৰ মাজত৷ অবশেষত টিভিৰ মাজৰ দিনটো পাৰ কৰা হয়৷
আমেৰিকালৈ আহি স্বাধীনতা দিৱসৰ আচল আমেজ উপভোগ কৰিব পাৰিলোঁ৷ ১৭৭৬ চনৰ জুলাই ৪ তাৰিখে ব্ৰিটিছ যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ পৰা আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই স্বাধীনতা লাভ কৰে৷ তেতিয়াৰ পৰাই আমেৰিকাবাসীয়ে প্ৰত্যেক বছৰে জুলাই মাহৰ ৪ তাৰিখে স্বাধীনতা দিৱস অতি উলহ–মালহেৰে উদ্যাপন কৰি আছে৷ এই বছৰ মোৰো ভাগ্যত মিলিল স্বাধীনতা দিৱসৰ বিভিন্ন অনুষ্ঠানত ভাগ লোৱাৰ৷
জুলাই মাহৰ প্ৰথম সপ্তাহটো আমেৰিকাত উৎসৱমুখৰ পৰিৱেশ এটা হৈ থাকে৷ ৰাতি হ’লেই ফটকাৰ শব্দ৷ ফটকা কিন্তু কিছুমান নিৰ্দিষ্ট স্থানত, নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ বাবেহে ফুটায়৷ যধে–মধে ৰাস্তাই ঘাটে ফটকা ফুটাই নুফুৰে৷ মানুহখিনি যথেষ্ট সমাজ সচেতন তথা এক কথাত ক’বলৈ হ’লে জ্ঞানী৷ মানুহৰ অহা–যোৱা কৰাত বা পঢ়া শুনা কৰাত বা কাৰোবাৰ ঘৰত যদি কোনোবা ৰুগীয়া মানুহ আছে তেওঁলোকৰো সুবিধা–অসুবিধাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আছুতীয়াকৈ থকা নিৰ্দিষ্ট স্থান নহ’লে খেলপথাৰত কিছু সময়ৰ বাবে আতচবাজী কৰে৷
স্বাধীনতা দিৱসৰ আগদিনা অৰ্থাৎ জুলাইৰ×৩ তাৰিখে ৰাতি ১০টা মানত আমি ওলাইছিলোঁ পেৰেড হ’বলগীয়া স্থানটি চাবলৈ৷ মই ভাবিছিলোঁ, আমাৰ দেশৰ দৰে সম্পূৰ্ণ সুৰক্ষা বেষ্টনীৰ মাজত পেৰেড হোৱা স্থানটো আছে৷ কিন্তু তাৰ একেবাৰে ওলোটা ছবি এখনহে দেখিবলৈ পালোঁ৷ মাথোঁ ৰাস্তাৰ কাষত ফলক দুখন মানত জাননী জাৰি কৰিছে যে দুটা ৰাস্তা ৪ তাৰিখে পুৱা জ্ঝ–১২ টা লৈকে গাড়.ী অহা–যোৱা বন্ধ৷ কাৰণ সেই পথেদি পেৰেড পাৰ হৈ যাব৷ আমি থকা ঠাইখিনিত হোৱা পেৰেড আমাৰ দেশৰ শোভাযাত্ৰাৰ দৰে৷ গতিকে পেৰেড পাৰহৈ যোৱা সময়খিনি ৰাস্তাটো বন্ধ কৰি দিয়ে৷ যাতে পেৰেড সুকলমে পাৰ হৈ যায়৷ ৪ জুলাইৰ বাবে বহুতখিনি প্ৰশাসনেও প্ৰস্তুতি চলাবলগীয়া হয়৷ নিয়মানুবৰ্তিতা আৰু সময়ানুবৰ্তিতাৰ প্ৰতি ৰাইজ নিজেই সচেতন৷ গতিকে এইক্ষেত্ৰত বিশেষ একো পদক্ষেপ ল’বলগীয়া নহয়৷ কিন্তু পৰিৱেশটো যাতে লেতেৰা নহয় তাৰ বাবে প্ৰশাসনে ঠায়ে ঠায়ে ডাষ্টবিন আৰু অস্থায়ী শৌচাগাৰৰ ব্যৱস্থা কৰি দিয়ে৷ আগদিনাই বহুত মানুহে পেৰেড হ’বলগীয়া ৰাস্তাটোৰ দুইকাষে ¸বিছনা চাদৰ সদৃশ কাপোৰ পাৰি থৈ আহে৷ কিছুমানে আকৌ আগদিনাই চকীও থৈ আহে৷ এইবোৰ দেখি বিহু সন্মিলন চাবলৈ যোৱাৰ কথা মনলৈ আহিল৷ আগতে যোৱা সকলে নিজৰ আত্মীয়–স্বজন বা বন্ধু–বান্ধবীলৈ বেগ, ৰুমাল আদি থৈ চকী দখল কৰা কামটোলৈ মনত পৰি গ’ল৷

৪ তাৰিখৰ পুৱা মোৰ মনটো একেবাৰে উখল–মাখল লাগি আছে, অন্য এখন দেশৰ স্বাধীনতা দিৱসৰ অনুষ্ঠান স্ব–চক্ষুৰে দেখিবলৈ পাম৷ পুৱা সোনকালেই চাহ–জলপান খাই আমি দুয়ো ওলালোঁ৷ বহুত মানুহ৷ গতিকে গাড়ী ৰখাবলৈ কিছু অসুবিধা নোহোৱা নহয়৷ কিছু দূৰত গাড়ীখন ৰখাই আমি খোজকাঢ়ি আগবাঢ়ি এটি স্থানত ঘাঁহনিতে বহি ল’লো৷ ৰ’দ চোকা হৈ আহি আছিল৷ মানুহৰ সমাগমো বাঢ়ি আহিল৷ ৰাস্তাৰ দুয়োকাষে শাৰী শাৰীকৈ সকলো মানুহ বহি লৈছে৷ কিছুমান মাটিত বহিছে, কিছুমান চকীত, লগত খাদ্য–সামগ্ৰীও লৈ আহিছে৷ শীতল পানীয়ৰ বাবে আইচ বক্সো ঘৰৰ পৰা লৈ আহিছে৷ মুঠতে পানী কেঁচুৱাৰ পৰা ডেকা–বুঢ়া সকলো আহিছে৷
পতাকা উত্তোলন সকলো ঠাইতে নহয়, গতিকে আমি সেই অনুষ্ঠান উপভোগ কৰিব নোৱাৰিলোঁ৷ যিকি নহওক কিছু সময়ৰ পাছত পেৰেড আৰম্ভ হ’ল৷ পেৰেড মানে এক ইঞ্চিও ইফাল–সিফাল নোহোৱাকৈ হাত–ভৰি সমানে একেলগে চলোৱা দল এটিৰ কথাই মোৰ মনত ভাঁহি আছিল৷ তেনে একো দেখিবলৈ নাপালোঁ৷ মই দেখা পেৰেড কিছু সুকীয়া৷ পেৰেড দেখি মোৰ মনলৈ আমাৰ দেশৰ শোভাযাত্ৰাবোৰলৈ মনত পৰিল৷ কিছুমান শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠানৰ ছাত্ৰ–ছাত্ৰীয়ে নৃত্য–গীত পৰিৱেশন কৰে৷ বৃদ্ধ সকলো ইয়াত পিছ পৰি নাথাকে, হাতত বেলুন আৰু পতাকা লৈ বিভিন্ন ভংগিমাৰে নৃত্য–গীত পৰিৱেশন কৰে৷ বিভিন্ন শিক্ষানুষ্ঠানৰ ছাত্ৰ–ছাত্ৰীসকলে গাড়ীসমূহত কিছুমান প্ৰতীক চিহ্ন তৈয়াৰ কৰে, ৰঙ–বিৰঙৰ পোছাক পিন্ধি সংগীতৰ তালে তালে নৃত্য কৰে৷ এখন গাড়ীটোত ফুটবল এটাই বনাই দিলে৷ সকলোফালে নৃত্য–গীতেৰে আনন্দমুখৰ পৰিৱেশ৷ লাহেকৈ পেৰেডৰ সামৰণি পৰিল৷ মানুহবোৰ শৃংখলাবদ্ধভাৱে নিজৰ নিজৰ গাড়ীৰ ওচৰলৈ গ’ল৷ অকনো নিয়ম উলংঘা নকৰাকৈ লাহে লাহে গাড়ীসমূহ আগবাঢ়িল৷
আমিও বাহিৰতে খোৱা–বোৱা কৰি ঘৰমূৱা হ’লো৷ মোৰ মনটো তেতিয়াও ভৰাই নাছিল৷ ৰাতিৰ আতচবাজীৰ কথা মনত আহি আছে৷ এই আতচবাজীৰ কথা শুনি শুনি মোৰ দিনতেই যাবলৈ মন গ’ল৷ কিন্তু আতচবাজীৰ সময় আছিল নিশা ১০টাৰ পৰা ১০: ৩০ বজালৈ৷ ইয়াত বেলি ডুব যায় ৰাতি ৯ টাত সম্পূৰ্ণ আন্ধাৰ হোৱালৈ জ্ঝ: ৪৫ মান হয়, সেইবাবে আতচবাজীৰ সময় ১০ বজাত৷ ৰাতিৰ আহাৰ সোনকালে খাই– বই ৰাতিৰ অনুষ্ঠানলৈ ওলালোঁ৷ ৰাতিপুৱাৰ দৰে একেই সকলোফালে মানুহ আৰn ¸গাড়ী৷ বহুত মানুহক খোজেৰেও অহা দেখিলোঁ, হাতত পানী বটল, ফল্ডিং চকীলৈ আগবাঢ়ি গৈ আছে৷ আতচবাজী পেৰেড হোৱা স্থানত হোৱা নাছিল, Eagan Community Centreতএই অনুষ্ঠানৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল৷ ফটকা ফুটুৱা ঠাইখিনি লৈ মানুহ আৰn ¸গাড়ীৰ প্ৰৱেশ নিষেধ আছিল৷ দূৰৰ পৰাহে ৰাইজে উপভোগ কৰিব পাৰে৷

সকলো মানুহে নিজৰ বাবে খালী ঠাই বিচাৰি ৰাতিপুৱাৰ দৰে কাপোৰ বা চকী পাৰি বহি ল’লে৷ আমিও অনাই–বনাই মানুহ চাই ঘূৰি ফুৰিছোঁ৷ এনেকুৱাতে দেখিলোঁ পানী টেঙ্কিটো ৰঙা–নীলা লাইটেৰে সুন্দৰকৈ সজাই পেলাইছে৷ লাহেকৈ আহি আহি আমি মেলা পতা স্থান পালোঁ৷ আমাৰ আনন্দ মেলা সদৃশ, কিন্তু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ প্ৰয়োগ অলপ বেছি৷ সেই একেই ঘূৰণীয়াখন মোৰ দেখিলেই মূৰ ঘূৰাই উঠিবলৈ সাহস নহয়৷ সৰু সৰু ঘূৰি থকা গাড়ী, বাইকবোৰত উঠি সৰু ল’ৰা–ছোৱালীবোৰৰ কোলাহল৷ চাৰিওফালে চকু ফুৰাওতে বিভিন্ন ধৰণৰ লাইটৰ খেল দেখিবলৈ পাইছোঁ৷ কেইবাখনো দোকান দেখিলোঁ৷ খোৱা বস্তুৰে ভৰা গাড়ী দুখনমানো দেখিলোঁ৷ বন্দুক লৈ বেলুন ফুটাই বস্তু পোৱাৰ আমেজেই সুকীয়া৷ এই সুখখন যেন কোণেও এৰিব বিচৰা নাছিল৷ এগৰাকীয়ে নিজৰ পানী কেঁচুৱাটো কোলাত লৈ চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছে৷ কিজানিবা নিজৰ হাতলৈ কিবা এটা আহেই৷ মাজে মাজে গাখীৰৰ বটলটোৱো কেঁচুৱাটোৰ মুখত দিবলৈ পাহৰা নাই৷ মেলাখনত ঘূৰি ফুৰোঁতে আন্ধাৰ হৈ আহিল৷ ভিডিঅ’ কলৰ সহায়ত ঘৰৰ মানুহখিনিকো অলপ সময়ৰ বাে ব উপভোগ কৰাই দিলোঁ৷ সময় তেতিয়া ১০ বাজিল লগে লগে আকাশত আতচবাজী আৰম্ভ হৈ গ’ল৷ বিভিন্ন ৰঙৰ লাইটৰ খেলাহে যেন মুকলি আকাশত হৈ আছে৷ এটা ফুটি নুমাও নুমাও হওঁতেই আনটো ফুটে৷ আতচবাজীসমূহ মেচিনৰ সহায়ত সকলো নিয়ন্ত্ৰণ হৈআছে৷ মাজে মাজে কলগছবোৰ জ্বলাই দিয়ে দীপাৱলী সদৃশ পৰিৱেশ এটা সৃষ্টি হয়৷ অকণো হুলস্থূল নোহোৱাকৈ প্ৰায় আধাঘণ্টা সময় সকলো মানুহেএকান্ত মনে একেথৰে আকাশলৈ চাই আছে৷ নিৰ্দিষ্ট সময়ত আতচবাজী বন্ধ হ’ল৷ ১০: ৩০ টালৈ সময় আছিল, ১০: ৩০টাতে শেষ হৈছে৷ সময় যে অমূল্য ধন এওঁলোকে ভালকৈয়ে জানে৷
হাজাৰ হাজাৰ মানুহৰ সমাগম হৈছে কোনো হুলস্থূল নাই৷ মাটিত কাগজ এখনো পৰি থকা নাই৷ সৰn ¸ল’ৰা–ছোৱালীবোৰেও কোনো উৎপাত লগোৱা নাই৷ ইমানখিনি মানুহক চম্ভালিবৰ বাবে কোনো আৰক্ষী মোতায়েন কৰাও দেখা নাপালোঁ৷ আতচবাজীৰ শেষত সকলো নিজৰ নিজৰ গাড়ীবোৰ লৈ আগবাঢ়ি গৈছে৷ আগৰ গাড়ীবোৰক যাবলৈ দি পাছৰ গাড়ীসমূহ ৰৈ আছে৷ লাহে লাহে এখন এখনকৈ শাৰী পাতি আগবাঢ়ি গৈছে৷ ট্ৰেফিক লাইট আছে যদিও গাড়ীৰ সংখ্যা বেছি হোৱাৰ বাবে আৰক্ষীসকলে পিছে পিছে খোজকাঢ়ি অহা মানুহখিনিক ৰাস্তা পাৰ কৰি দিছে৷ বেছি দূৰ নহয় যদিও বহুত গাড়ীৰ বাবে প্ৰায়ৰৰ: ৩০মানত ঘৰ আহি পালোঁ৷ আনদিনা ১০টা বজাতে আৱাসিক অঞ্চলৰ প্ৰায়বিলাক ঘৰৰ লাইট নুমাই থাকে৷ কিন্তু সেইদিনা সকলো ঘৰে পোহৰ হৈ আছিল৷ স্বাধীনতা দিৱসৰ দিনা আত্মীয়সকল মিলিজুলি এসাজ আহাৰ একেলগে গ্ৰহণ কৰে৷
অনাবিল আনন্দৰ লগতে অন্য এখন দেশৰ স্বাধীনতা দিৱসৰ সোৱাদ পোৱাৰ বাবে মনটো ভৰি পৰিল৷