কুলিৰ কুউ কুউ মাতেহৃদয়ত শিহঁৰণ জাগেআমে মলিয়ালেকঠালে পেলালে মুচিআই বসুমতী ৰজঃস্বলা এৰিহৈ পৰিল শুচি৷ গছে গছে মেলিছেনতুন নতুন কুঁহিপাতডেকা-গাভৰুৰ উতলা মনতত নাইকিয়া হৈছে গাত৷ ফাগুনী বাই আবিৰ ছটিয়াইধৰণীৰ গা ৰাঙলী কৰিছেপ্ৰকৃতিয়ে ফাকুৱা খেলিছেবসন্ত ৰাণীৰ লগতশিমলু পলাশৰ ৰঙতৰাঙলী হৈছে গোটেই জগত৷ প্ৰকৃতিৰ বিনন্দীয়া ৰূপমদাৰৰ গোন্ধেৰে হৃদয় আমোলমোলশেৱালিৰ তলত কথা পাতিছেযুগল প্ৰেমিকৰ দলে৷ নদীৰ দুয়ো কুলফুলিছে কঁহুৱা ফুলবতাহত হালিছে জালিছেটুনি-বুলবুলিয়ে উৰুলি মাৰিছে৷...

(ৰ)ফাগুনতোমাৰ বাবেকলম তুলি ল’লো হাততআৰু আনটো হাততনামি অহা ফাগুনৰ বাফাগুনৰ ৰঙেৰে৷(২)অলংকৃতবাৰীৰ ঢাপৰ শিমলুুজোপাখুলি দিয়াপদূলিমুখৰ নঙলাপছোৱা হৈ চুমি যাবফাগুন অহাৰ বাটেৰে৷(৩)শত শতসৰাপাতৰ অস্তাচলপ্ৰতিটো পল-অনুপলচিনাকি সুৰত ভাঁহেসৰা পাতে পাতে ফাগুন নামে৷(৪)  যি বাটেৰে ফাগুন গৰকি যায়সেই বাটেৰেই নকৈ গজালি মেলে সপোনেতাতে পাহি পাহি কপৌৱে হাঁহেপাহি মেলিআশা, প্ৰত্যাশা, আকুলতাৰেনতুন প্ৰভাতে দি যায়এটি এটি মৃদু হাঁহি.........৷৷...

ভুৱন ভুলোৱা হাঁহিচঞ্চলা এবুকু স্নেহপ্ৰতি২৬বিৰ দৰে ফুৰে ঘূৰিকুৰুকি কুৰুকিবৈ থাকে প্ৰেম নীৰৱধিসুখৰ সঁফুৰা বিচাৰিউদীয়মান প্ৰেমাসক্ত বিহ/আলোকিত অমল শৰীৰথোপা থোপে ফুলেকৃষ্ণচুড়াৰ থোপবিশ্বাসৰ আশ্বাসেৰেচিৰযুগমীয়া হৈ ৰবযেন কল্পনাৰ পাৰ ভাঙিপ্ৰেমৰ বাহক তাজমহলৰ দৰে প্ৰতীকআজি দুচকুত দীপ্তমানসেউজীয়া প্ৰেমতেজৰ প্ৰৱাহে প্ৰৱাহেপৰম তৃপ্তিৰ পৰিতোষিতুমি প্ৰেম দেহে মনেআত্মীক সম্বন্ধৰেবৈ থাকিবা যুগযুগান্তৰেপ্ৰতিহিংসাৰ দাবানলক কৰি তচনচআচলত বান্ধি লৈছোঁমমতাৰ জোলোঙাজীৱন যৌৱন আশা প্ৰত্যাশাপ্ৰেমত বাজি উঠা জুনুকাৰ জুনজুন ভিতৰে বাহিৰে মোৰ হিয়াৰ৷ ৷...

সেউজীয়া আঘোণৰ পথাৰচাহ কৰিছে আমাৰ পিতাইনাঙল, কোৰ লৈ ব্যস্ত হৈছেমাটিৰ কেঁচা গোন্ধে হৃদয় জুৰাইছে৷ গাৰ ঘাম মচি বোকা পানী খচিৰুইছে ধাননি বাৰে বৰণীয়াগাভৰু থোকবোৰ হালিছে জালিছেলখিমী আই মিচিকিয়াই হাঁহিছে৷ কাঁচিত শান দিছে দাৱনি মাতিছেগাভৰুহঁতে হাতত কাঁচি লৈছেহাতত কাঁচি মুঠি মুঠি ডাঙৰিবিৰিয়াবোৰ লৈ পথাৰলৈ গৈছে৷ হাতত কাঁচিৰ কেচ কেচ, চিকমিকশব্দবোৰৰ যুঁজখন চলিছেদাৱনিহঁতে গুৱা-পাণ খাইছেমুখখন টিকটিকীয়া ৰঙা কৰিছে৷ ‘মোকো এখিলা তামোল-পাণ দে’ বুলিগাত হেঁচা দি খিলখিলাই হাঁহিছেদাৱনিহঁতে উৰুলি মাৰিছেৰাগীত পথাৰখন জমিছে৷ এবাৰ সুধি চাবৰ মন গৈছেমোৰো জেউতি আছে নেকি?দাৱনিহঁতৰ মাজতলাজতে অন্তৰখন দহিছে৷ আঘোণৰ পথাৰত কাম আছেদাৱনিহঁতে মূৰ নোতোলা হৈছেখোপাত পিন্ধা মালতী ফুলথোপাজিলিকি উঠিছে৷...

ফাগুন মানেই হেৰাই যোৱা স্মৃতিৰ ধূলিয়ৰি... এখিলা শুকান পাত য’ত পাওঁ মাথোঁ... বিষাদৰ বাট তুমি নোহোৱাৰ উমান এইয়াই যেন ফাগুন৷৷

নাম তাইৰ কবিতা (জিনামণি বৰা) তুমি হেনো প্ৰেমত পৰিছা সেয়ে সুধিছিল তাই কোন বাৰু তেওঁ? কৈছিলা তুমি নাম তাইৰ কবিতা এদিন জোনাক নিশা নৈৰ পাৰত তোমাৰ কাষলৈ আহি তাই কৈছিল--- আজি তুমি কোৱা মই শুনিম মাথোঁন শুনিম তোমাৰ মুখত তোমাৰ প্ৰেমৰ ৰাণী কবিতাৰ কথা প্ৰেমৰ গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰি তুমি কৈ গৈছিলা--- জোনাক নিশা আকাশৰ নীলাবোৰৰ মাজে মাজে শুকুলা ডাৱৰৰ আঁৰে আঁৰে জোন আৰু তৰা হৈ কবিতাৰ লগত তুমি লুকা-ভাকু খেলা মন যায় তোমাৰ নৈৰ পাৰৰ বালিচৰত বহি কবিতাক সাবটি ধৰি তাইৰ দেহৰ উষ্ণতাৰ উমাল লৈ বলিয়া নৈৰ সোঁতত উটি যাবলৈ শব্দবিহীন ভাবে মৌনতাৰে মাথোঁন তুমি অনুভৱ কৰি যোৱা তোমাৰ কবিতাৰ ৰাণীক কাৰণ কবিতাই কাৰো লগত কথা নাপাতে লগ পোৱা নাই দেখা নাই কাহানিও সেয়ে কবিতাক চাব খোজা তুমি অশান্ত মন শান্ত কৰিবলৈ যিকোনো সময়ত যিকোনো ঠাইত যিকোনো পৰিস্থিতিত তুমি কৰা অনুভৱ বুজিব আৰু জানিব বিচৰা কবিতাৰ ভাব মনে তোমাৰ বিচাৰে বহুত কিবাকিবি হেঁপাহ...

১৯৪৭ চনৰ ১৪ আগষ্টত দ্বি-জাতি তত্ত্বৰ ভিত্তিত ভাৰতৰ পৰা দ্বিখণ্ডিত হৈ পাকিস্তান ৰাষ্ট্ৰৰ জন্ম হৈছিল৷  এক দীৰ্ঘতম ভৌগোলিক ব্যৱধান আৰু ভাষাগতভাবে পাৰ্থক্য থকা সত্বেও একেবাৰে পূব খণ্ডত অৱস্থিত পূৰ্ব বংগ পৰৱৰ্তী পূব পাকিস্তান নাম লৈ একেবাৰে পশ্চিম প্ৰান্তত অৱস্থিত পশ্চিম পাকিস্তানৰ লগত যুক্ত হৈ পাকিস্তান নামেৰে এটি ইছলামিক ৰাষ্ট্ৰ গঠন হৈছিল৷ পশ্চিম পাকিস্তানৰ ইছলাম ধৰ্মীয় জনসাধাৰণৰ মাতৃভাষা আছিল উৰ্দু আৰু পূব পাকিস্তানৰ মাতৃভাষা আছিল বাংলা৷ ধৰ্মীয় উন্মাদনাৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱান্বিত হৈ পূব পাকিস্তানৰ বাংলাভাষী মুছলমান সকলে নিজৰ মাতৃভাষাৰ কথা পাহৰি উৰ্দু ভাষাক পাকিস্তানৰ ৰাষ্ট্ৰভাষা হিচাপে গ্ৰহণ কৰিছিল৷ বা পশ্চিম পাকিস্তানৰ শক্তিশালী প্ৰশাসনৰ হাতত ধৰাশায়ী হৈ উৰ্দুক মাতৃভাষা হিচাপে গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল৷ কিন্তু, অতিশীঘ্ৰে তেওঁলোকৰ মোহভঙ্গ ঘটিছিল৷  নিজৰ মাতৃভাষাৰ মৰ্যদা হেৰুৱাই...